رتبه‌بندی سری بازی های Grand Theft Auto

قصد داریم در این مقاله به سراغ رتبه بندی تمامی بازی های سری GTA برویم. پس با مقاله سری بازی های Grand Theft Auto همراه تک شات شوید تا نگاهی به جزئیات، حواشی و سیر و روند تولید یکی از محبوب‌ترین سری بازی‌های تاریخ داشته باشیم.

فرنچایز Grand Theft Auto دیگر تبدیل به یکی از پدیده‌های فرهنگی شده که اسم آن به گوش گیمر و غیر گیمر آشنا است. تاثیر فرهنگی آن به اندازه‌ای قدرتمند است که اخبار مربوط به آن رکورد بیشترین بازخورد را در صفحه‌های اجتماعی می‌شکند. تا یک سال دیگر جدیدترین بازی این سری، GTA 6 بعد 10 سال صبر کردن منتشر خواهد شد. در همین راستا، فرصت خوبی است که نگاهی به فرنچایز GTA داشته باشیم و بازی‌های این سری را از بدترین به بهترین رتبه‌بندی کنیم.

رتبه‌بندی بازی‌های GTA

اولین نسخه سری GTA توسط استودیوی DMA Design طراحی و خلق شد که بعد از نسخه سوم، این استودیو تبدیل بهRockstar Games، یکی از غول‌های صنعت ویدیو گیم شد. دو نسخه ابتدایی این سری از دوربین ایزومتریک استفاده می‌کردند و از نظر کیفی نیز اثری قابل قبولی بودند. اما نسخه سوم این سری که از دوربین سوم‌شخص و طراحی سه‌بعدی بهره می‌برد، نه‌تنها انقلابی در این فرنچایز بلکه در صنعت ویدیو گیم بود. با انتشار هر بازی سری GTA، با دنیای وسیع‌تر، گرافیک بالاتر و المان‌های گیم‌پلی جدیدی روبه‌رو بودیم. در آخرین بازی منتشر شده این سری، بخش آنلاین و چندنفره بازی نیز گسترش یافت که 10 سال پس از انتشار، همچنان صدها هزار بازیکن فعال دارد. در ادامه به معرفی کوتاه و رتبه‌بندی تمام بازی‌های فرنچایز GTA خواهیم پرداخت.

13 – Grand Theft Auto Advanced

• استودیوی سازنده: Digital Eclipse
• ناشر: راکستار
• سال انتشار: 2004
• پلتفرم: Game Boy Advance

یکی از نسخه‌های فرعی سری GTA، که به‌صورت انحصاری برای کنسول دستی Game Boy Advance منتشر شد، بازی GTA: Advance بود. این بازی در زمان انتشار با نقدهای متوسطی روبه‌رو شدن و به‌دلیل انحصاری بودن آن، هیچوقت نتوانست تبدیل به یکی از بازی‌های موفق این سری شود. داستان بازی یک سال قبل از حوادث GTA 3 در لیبرتی سیتی جریان دارد و بازیکنان کنترل یک تبهکار معمولی به‌نام Mike را در اختیار دارند که به دنبال گرفتن انتقام از معشوق کشته‌شده خود است. به‌دلیل ضعف سخت‌افزاری کنسول گیم بوی ادوانس، بازی هیچ سکانس سینمایی ندارد و داستان بازی به‌صورت نوشته روی صفحه روایت می‌شود.

این بازی بار دیگر از دوربین ایزومتریک استفاده کرده بود اما با ترفندهای مختلف، بازی تبدیل به یک اثر 2.5 بعدی شده بود و از حالت تخت دو نسخه ابتدایی سری GTA متمایز بود. ولی از نظر بصری بازی چیزی برای گفتن نداشت و ضعیف‌تر از چیزی که تصور مخاطبین بود ظاهر شد. یکی دیگر از نکات منفی بازی GTA: Advance نبود رادیوهای مختلف برای گوش دادن به‌دلیل ضعف سخت‌افزاری بود که بازی را یکنواخت می‌ساخت. بازی GTA: Advance بدترین نسخه این فرنچایز است که بسیاری از طرفداران حتی انتشار آن را غیرمنطقی می‌خواندند.

12 – Grand Theft Auto Trilogy – Definitive Edition

• استودیوی سازنده: Grove Street Games
• ناشر: راکستار
• سال انتشار: 2021
• پلتفرم: پلی‌استیشن 4، پلی‌استیشن 5، ایکس‌باکس وان، ایکس‌باکس سری ایکس | اس، نینتندو سوییچ، کامپیوتر، اندروید و iOS

بدون شک یکی از منفورترین و بدترین بازی‌هایی که راکستار در طول کارنامه خود منتشر کرده نسخه بهبود یافته سه‌گانه GTA که شامل نسخه سوم، وایس سیتی و سان آندریاس است. این سه بازی که با آنریل انجین 4 بازسازی شده است بجز یک سری مکانیزم‌های گیم‌پلی مدرن، دیگر هیچ چیزی برای ارائه ندارد. هنگام انتشار، بازی نه‌تنها بهبودی بر نسخه‌های قدیمی نبود، بلکه با داشتن باگ‌های اذیت‌کننده مانع یک تجربه کامل می‌شد.

گرچند این بازسازی درخور ارزش این سه اثر فوق‌العاده نیست، اما با انتشار آپدیت‌های مختلف بسیاری از مشکلات بازی برطرف شده است. اگر بخواهیم از نکات مثبت بازی بگوییم، می‌توان به اضافه شدن سیستم تیراندازی مدرن، نورپردازی بهتر مخصوصا در بازی Vice City و همچنین سیستم چک‌پوینت برای از بین نرفتن پیشرفت‌های بازیکنان اشاره کرد. در حال حاضر این سه‌گانه با میانگین امتیاز 50 روی کنسول‌های مختلف، بدترین بازی سری GTA از نظر متاکریتیک است.

11 – Grand Theft Auto 2

• استودیوی سازنده: DMA Design
• ناشر: راکستار
• سال انتشار: 1999
• پلتفرم: پلی‌استیشن، کامپیوتر، دریم‌کست و گیم بوی کالر

نسخه اول سری GTA برای خود شهرت اندکی کسب کرده بود و گیمرهای بسیاری منتظر نسخه دوم این سری بودند. بالاخره پس از دو سال بازی GTA 2 برای پلتفرم‌های مختلف منتشر شد اما نتوانست نظر مثبت منتقدین را به‌دست آورد و فروش بازی نیز چنگی به دل نمی‌زد. در مقایسه با نسخه قبلی، تعدادی مکانیزم جدید به بازی اضافه شده بود که تجربه متفاوتی نسبت به نسخه اول ارائه می‌کرد، اما درحد و اندازه یک دنبال موفق نبود.

بازی GTA 2 تنها اثر این سری است که در شهری گمنام آمریکا و زمانی نامشخص جریان دارد. بازی همانند نسخه قبلی از دوربین ایزومتریک استفاده می‌کند و تمامی فعالیت‌های غیرقانون امتیاز مختلفی دارد. چیزی که برای اولین بار در این بازی شاهد آن بودیم، گروه‌های تبهکاری مختلفی بود که بازیکنان می‌توانستند برای آن‌ها فعالیت کنند. بازی سیستم پویا داشت که در صورت همکاری بیش از حد با یک گروه، گروه دیگر با شما دشمن خواهد شد. یکی از کارهای جالب راکستار برای تبلیغ این بازی، ساخت یک فیلم کوتاه با همین نام بود که فیلمنامه آن را دن هوزر، نویسنده بازی‌های بعدی سری GTA نوشته بود و حتی آن را برای آکادمی اسکار فرستاده بود که هیچوقت نامزد نشد. در نهایت فروش پایین این بازی باعث شد تا استودیوی DMA Design و راکستار یک جهش بزرگ در این فرنچایز ایجاد کنند که در نهایت تبدیل به GTA 3 شد.

10 – Grand Theft Auto

• استودیوی سازنده: DMA Design
• ناشرین: Rockstar, BMG Interactive, Take-Two Interactive
• سال انتشار: 1997
• پلتفرم: ویندوز، MS-Dos، پلی‌استیشن و گیم بوی کالر

در سال 1995 استودیوی DMA Design مشغول ساخت یک بازی رانندگی تحت عنوان Race’n’Chase بود. در مرحله تست، در بازی باگی وجود داشت که پلیس‌ها، ماشین بازیکنان را از جاده خارج می‌کرد. افرادی که بازی را تست کردند تصور می‌کردند این بخشی از بازی است و از آن به‌عنوان یک نکته مثبت یاد کردند. پس از این، استودیوی DMA Design تصمیم گرفت بازی را تغییر بدهد و در نهایت تبدیل به بازی Grand Theft Auto شد.

بازی از دوربین ایزومتریک استفاده می‌کرد و در شهر خیالی بنام لیبرتی سیتی جریان دارد که بر اساس نیویورک طراحی شده است. در بازی، شما کنترل یک خلافکار گمنام را در اختیار دارید که با انجام ماموریت و خلاف‌های مختلف به مرور زمان تبدیل به یکی از قطب‌های خلاف‌کاری شهر می‌شود. با انجام هر فعالیت، بازیکنان یک سری امتیاز به‌دست می‌آورند که می‌توانند با آن اسلحه و ماشین‌های بهتری خریداری کنند تا به هدف نهایی خود نزدیک‌تر شوند.

بازی GTA هنگام انتشار نتوانست نمرات خوبی از طرف منتقدین دریافت کند. در عوض، بازی فروش بسیار خوبی داشت و باعث شد تا استودیوی سازنده سریعا دنبال ساخت نسخه بعدی برود. یک سال پس از انتشار، این بازی دو بسته‌الحاقی تحت عنوان London 1969 و London 1961 دریافت کرد. این بسته‌الحاقی اولین و آخرین باری بود که بازی‌های سری GTA خارج از آمریکا جریان. هیچکس در سال 1999 تصور نمی‌کرد که یک بازی نسبتا موفق که توسط یک استودیوی کوچک در شهر داندی انگلیس ساخته شده بود، تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین فرنچایزهای صنعت ویدیو گیم شود.

9 – Grand Theft Auto: Chinatown Wars

• استودیوی سازنده: راکستار نورث و راکستار لیدز
• ناشر: راکستار
• سال انتشار: 2009
• پلتفرم: پی‌اس‌پی، نینتندو دی‌اس، اندروید، iOS

بازی Chinatown Wars آخرین بازی سری GTA بود که با دوربین ایزومتریک ساخته شد. ساخت این بازی برعهده شعبه لیدز راکستار بود و راکستار نورث در بخش‌های مختلف آن همکاری داشت. در تمام بازی‌های این فرنچایز، فرهنگ و شهرک چینی نقش مهمی را بازی می‌کرد. از همین جهت بود که راکستار تصمیم گرفت یک بازی فرعی با محوریت فرهنگ، مافیا و دنیای خلاف‌کاری چینی در آمریکا بسازد.

داستان بازی درباره هوانگ لی است که وظیفه دارد شمشیر خانوادگی خود را از چین به آمریکا ببرد، اما گروهی از خلاف‌کارها این شمشیر با ارزشمند را از او می‌دزدند و حالا باید تلاش کند تا شمشیر خانوادگی خود را دوباره به دست آورد. بازی Chinatown Wars یکی از بهترین داستان‌ها با محوریت دنیای خلاف‌کاری آسیا را دارد که به‌دلیل پلتفرم‌های مقصود، نتوانست مخاطب بیشتری را کسب کند.

این بازی برای اولین بار از آرت استایل Cel-Shaded استفاده کرده که به‌خوبی با دنیای این بازی عجین شده است. یکی از نکات مثبت که کمتر در نسخه‌های قبلی دیده‌ بودیم، افزایش مینی‌گیم در این بازی بود، که شامل باز کردن قفل ماشین، ساخت مواد مخدر و فعالیت‌های جانبی دیگر می‌شد. یکی دیگر از نکاتی که منتقدین از آن تمجید کرده بودند، استفاده مناسب از ویژگی‌های هر کنسول بود. به‌عنوان مثال در کنسول نینتندو دی‌اس به‌خوبی از ویژگی‌های صفحه لمسی و در کنسول پی‌اس‌پی از قدرت پردازنده آن برای گرافیک بهتر استفاده شده بود.

8 – Grand Theft Auto: Liberty City Stories

• استودیوی سازنده: راکستار لیدز و راکستار نورث
• ناشر: راکستار
• سال انتشار: 2005
• پلتفرم: پی‌اس‌پی، پلی‌استیشن 2، iOS و اندروید

در اوج محبوبیت کنسول دستی پلی‌استیشن، سونی با راکستار تماس گرفت تا یک بازی انحصاری از سری GTA برای کنسول آن‌ها بسازد که نتیجه آن نسخه فرعی این سری تحت عنوان Liberty City Stories شد. بازی حکم پیش‌درآمد برای GTA 3 را دارد که در آن بازیکنان کنترل شخصیت تونی کیپریانی را در اختیار دارند. با وجود محدودیت‌های سخت‌افزاری این کنسول، راکستار توانست یک بازی با کیفیت را منتشر کند که در نهایت با فروش 8 میلیون نسخه تبدیل به پرفروش‌ترین بازی تاریخ روی کنسول PSP شد.

داستان این بازی درباره تبدیل شدن خانواده لیونه به قدرت‌مندترین مافیای لیبرتی سیتی به لطف تونی کیپریانی است. این بازی از نقشه GTA 3 استفاده می‌کند، اما با اضافه کردن جزئیات بیشتر و همچنین وسایل نقلیه جدید مثل موتور و هلی‌کوپتر رنگ و بوی تازه‌ای به بازی بخشیده است. بازی همچنین سیستم شخصی‌سازی بسیار خوبی برای تغییر لباس و ظاهر شخصیت دارد. یکی از بخش‌های جذاب GTA: Liberty City Stories حالت چندنفره آن بود که چندین دستگاه PSP با وصل شدن به یک شبکه می‌توانستند فعالیت‌های مختلفی را در بازی مشترکا انجام بدهند. پس از یک سال، این بازی برای کنسول پلی‌استیشن 2 نیز منتشر شد، اما گرافیک ضعیف آن برای این کنسول قدرتمند یکی از ضعف‌های اصلی آن تلقی می‌شد و بازی نتوانست موفقیت دوباره کنسول PSP را تکرار کند.

7 – Grand Theft Auto: Vice City Stories

• استودیوی سازنده: راکستار نورث و راکستار لیدز
• ناشر: راکستار
• سال انتشار: 2006
• پلتفرم: پلی‌استیشن 2 و PSP

پس از موفقیت GTA: Liberty City Stories، راکستار متوجه پتانسیل کنسول دستی PSP شده بود و تصمیم گرفت تا حد امکان از آن استفاده کند. در نتیجه راکستار تصمیم گرفت یک بازی فرعی دیگر نیز برای این کنسول بسازد که این بار در شهر وایس سیتی جریان دارد. داستان بازی دو سال قبل از حوادث GTA: Vice City جریان دارد و بازیکنان کنترل ویکتور ونس را در اختیار دارند که پس از اخراج شدن از ارتش، برای پول درآوردن، سراغ فروش مواد مخدر و کارهای غیر قانونی می‌رود.

یک بخش بزرگی از داستان این بازی برگرفته شده از محتوای و داستان‌های حذف شده بازی GTA: Vice City است. به همین دلیل است که شخصیت‌های بسیاری از بازی قبلی وایس سیتی مثل اومبرتو روبینا، لنس ونس و ریکاردو دیاز دوباره حضور دارند و بازی همانند Liberty City Stories، حکم پیش‌فروش بازی وایس سیتی را دارد. یکی از پیشرفت‌های مهم این بازی نسبت به Liberty City Stories تغییر سیستم نشانه‌گیری بود که این کار را روی کنسول دستی پلی‌استیشن به مراتب آسان‌تر ساخته بود. اما مهم‌ترین و بزرگ‌ترین مکانیزم این بازی، ساخت امپراتور خلافکاری در وایس سیتی است. با درگیر شدن با گروه‌های خلاف‌کاری دیگر و نابود کردن قرارگاه آن‌ها، بازیکنان می‌توانند با سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف مثل تولید و عرضه مواد مخدر امپراتوری خود گسترش دهند.

این بازی نیز حالت چند نفره دارد که شش بازیکن می‌توانند با وصل شدن به یک شبکه به فعالیت‌های مختلف مثل مسابقات اتومبیل رانی یا قایق رانی بپردازند. با وجودیکه این بازی تغییرات مثبتی نسبت به Liberty City Stories داشت، اما نتوانست موفقیت آن را تکرار کند. اما همچنان این بازی توانست به فروش 4.5 میلیون نسخه، تبدیل به دومین بازی پرفروش تاریخ PSP شود و در سال 2007 در مراسم Joystick Awards جایزه بهترین بازی کنسول دستی را دریافت کند.

6 – Grand Theft Auto: Episodes From Liberty City

• استودیوی سازنده: راکستار نورث
• ناشر: راکستار
• سال انتشار: 2009
• پلتفرم: پلی‌استیشن 3، ایکس‌باکس 360 و کامپیوتر

برای اولین بار بعد از GTA 1، راکستار تصمیم گرفت برای GTA 4 دو بسته‌الحاقی داستانی با نام‌های The Lost and Damned و The Ballad of Tony را منتشر کنند. در بسته‌الحاقی The Lost and Damned نقش جانی کلیبتز را در اختیار داریم که یکی از اعضای گروه موتور سواری لاست ام‌سی است. با شخصیت جانی در بازی GTA 4 آشنا شده بودیم و یکی از نکات جذاب این بسته‌الحاقی نیز روایت ماموریت‌های مشترک بازی اصلی و دی‌ال‌سی از نقطه‌نظر جانی است.

در دی‌ال‌سی Lost and Damned تغییرات گیم‌پلی که شاهدش بودیم اضافه شدن چک‌پوینت وسط مراحل بود. همچنین فعالیت‌های جانبی دیگر مثل مسابقات موتور سواری نیز به بازی اضافه شده بود که با حال‌و‌هوای بازی هماهنگی خوبی داشت. از جزئیات جالب این بسته‌الحاقی سخت بودن رانندگی در مقایسه با موتور سواری است که با شخصیت جانی همسو است.

بسته‌الحاقی دیگری که برای بازی GTA 4 منتشر شد، The Ballad of Tony بود که در آن بازیکنان کنترل لویز لوپز را در اختیار دارند که برای تونی پرینس کار می‌کند. برخلاف بسته‌الحاقی The Lost and Damned که بیشتر با طبقات پایین‌تر لیبرتی سیتی سر و کار داشت، در این دی‌ال‌سی با فرهنگ و زندگی اشرافی این شهر می‌شویم. مشابه به دی‌ال‌سی قبلی، یک سری مراحل مشترک که در GTA 4 وجود داشت را بازیکنان باید این بار با نقطه‌نظر لویز لوپز به پایان برسانند.

بسیاری از مکانیزم‌های گیم‌پلی که بعدا در بازی GTA 5 استفاده شده بود، برای اولین بار در این دی‌ال‌‌سی توسط راکستار امتحان شد. فعالیت‌های جانبی مثل گلف بازی کردن، اشتراک در مسابقات سه‌گانه و سقوط آزادی بخشی از این مکانیزم‌ها بودند. حتی سیستم انجام کارهای مختلف در حین مرحله برای گرفتن مدال طلا نیز در این بسته‌الحاقی اجرا شده بود. در نهایت هر دو این دی‌ال‌سی تحت عنوان Episodes From Liberty City برای بازی GTA 4 منتشر شد که هرکدام توانست تبدیل به بهترین دی‌ال‌سی آن سال شود.

5 – Grand Theft Auto 3

• استودیوی سازنده: DMA Design
• ناشر: راکستار
• سال انتشار: 2001
• پلتفرم: پلی‌استیشن 2، ایکس‌باکس و کامپیوتر

پس از اینکه بازی GTA 2 نتوانست به موفقیت تجاری که راکستار و استودیوی DMA Design می‌خواست برسد، این استودیو و ناشر تصمیم گرفتند که یک جهش بزرگ در بازی ایجاد کنند که همانا سه‌بعدی کردن آن بود. جالب است بدانید که برای گرفتن بودجه، استودیوی DMA Design بازی GTA 3 را به مایکروسافت معرفی کرد تا به‌عنوان بازی انحصاری ایکس‌باکس منتشر شود اما در نهایت راکستار و سونی مشترکا بودجه ساخت بازی را تامین کردند که به مدت یک سال انحصاری زمانی پلی‌استیشن 2 بود.

شخصیت اصلی این بازی کلاود اسپید نام دارد که در تلاش انتقام گرفتن از شریک قبلی خود است. از همان آغاز بازی، مشخص است که با یک اثر انقلابی طرف هستیم. همه‌چیز بازی، از رانندگی و گرافیک گرفته تا طراحی مراحل و مکانیزم‌های مختلف بی‌نقص بودند. از سوی دیگر، خلق چند شهر بزرگ با آب و هوای پویا و هوش مصنوعی باورنکردنی NPCها در سال 2001 دور از انتظار بود.

انتشار بازی GTA 3 آغازی بود بر حکمرانی این فرنچایز بر صنعت ویدیو گیم. این بازی در سال 2001 با وجود انحصاری بودن، تبدیل به پرفروش‌ترین بازی سال شد و طی آخرین گزارش‌ها این بازی توانسته است 14.5 میلیون نسخه فروش داشته باشد. این بازی در نهایت توانست چندین جایزه بهترین بازی سال را برنده و تبدیل به یکی از مهم‌ترین و انقلابی‌ترین بازی‌های تاریخ شود.

4 – Grand Theft Auto: Vice City

• استودیوی سازنده: راکستار نورث
• ناشر: راکستار
• سال انتشار: 2002
• پلتفرم: پلی‌استیشن 2، کامپیوتر و ایکس‌باکس

اغراق نیست اگر بگوییم بازی GTA: Vice City عشق و علاقه به دهه هشتاد آمریکا را در دل بسیاری از گیمرها زنده کرد. مشخص بود که بازی GTA 3 تازه اول کار برای این فرنچایز است و با انتشار هر بازی قرار است یک پله استانداردهای صنعت گیم را بالا ببرد. وایس سیتی با الهام از شهر میامی طراحی شد و برای ایجاد فضای دهه هشتاد، دن هوزر، نویسنده ارشد بازی، سراغ فیلم‌های مافیایی دهه هشتاد رفت که مهم‌ترین منابع الهام بازی صورت‌زخمی برایان دی پالما و سریال فساد میامی بود.

راکستار می‌دانست که موسیقی دهه هشتاد آمریکا بیشتر از هر چیز دیگری در یاد و خاطره مردم مانده است. در نتیجه یک بخشی از بودجه ساخت بازی فقط صرف خرید لایسنس آهنگ‌های معروف آن خواننده‌های مشهوری مثل مایکل جکسون، توتو، بلاندی و کاتینگ کرو شد. نتیجه آن خلق یک مجموعه کامل از دهه هشتاد بود که الهام‌بخش خواننده‌های معروفی مثل The Weeknd شد.

اما این تازه آغاز کار بود. بازی GTA: Vice City داستان تامی ورسیتی را روایت می‌کند که خراب شدن معامله مواد مخدر، دنبال عاملین این اتفاق می‌گردد و در این مسیر، داستان پیچ و تاب‌های جذابی به خود می‌بیند. راکستار برای این بازی از تمام قدرت خود استفاده کرد تا بازیگران بزرگی را بیاورد که مهم‌ترین آن ری لیوتا، صداپیشه نقش تامی است که بخاطر فیلم رفقای‌خوب اسکورسیزی شناخته می‌شود.

گیم‌پلی بازی در مقایسه با GTA 3 تفاوت بزرگی ندارد. راکستار تمرکز اصلی خود را روی رفع کردن نقض‌ها، اضافه کردن وسایل نقلیه جدید مثل موتور و هلی‌کوپتر در کنار مراحل فرعی مثل خرید تجارت‌های مختلف گذاشت. همانند بازی قبلی این سری، GTA: Vice City تبدیل به پرفروش‌ترین بازی سال 2002 شد و تا امروز توانسته است بالغ بر 17 میلیون نسخه فروش داشته باشد. در پایان راه، این بازی چندین جایزه بهترین بازی سال را دریافت کرد.

3 – Grand Theft Auto 5

• استودیوی سازنده: راکستار نورث
• ناشر: راکستار
• سال انتشار: 2013
• پلتفرم: پلی‌استیشن 3، پلی‌استیشن 4، پلی‌استیشن 5، ایکس‌باکس 360، ایکس‌باکس وان، ایکس‌باکس سری ایکس | اس و کامپیوتر

آخرین نسخه منتشر شده از سری GTA یکی از بزرگ‌ترین انتشارهای تاریخ صنعت ویدیو گیم را رقم زد. فقط در هفته اول، این بازی هشت رکورد مختلف گینس را شکست که نشان می‌دهد فرنچایز GTA چیزی فراتر از یک بازی ویدیویی و تبدیل به پدیده فرهنگی شده است. این اولین باری بود که فاصله پنج ساله بین انتشار دو نسخه از این سری ایجاد می‌شد، اما صبر کردن برای آن کاملا ارزشش را داشت.

برای اولین بار، در این بازی کنترل سه شخصیت مختلف با پس‌زمینه و قابلیت‌های خاص را در اختیار داشتیم. فرانکلین، جوانی که سعی می‌کند زندگی خود را بهبود ببخشد. مایکل، یک خلافکار حرفه‌ای بازنشسته و ترور که به‌معنای واقعی کلمه دیوانه و روانی است. قلم مایکل آنسورث و دن هوزر آنچنان شیمی بین این سه شخصیت ایجاد کرده که تک‌تک آن‌ها تبدیل به یکی از کاراکترهای به‌یاد ماندینی تاریخ صنعت گیم شده‌اند. داستان بازی از جایی شروع می‌شود که یکی از سرقت‌های مایکل و ترور طبق برنامه پیش نمی‌رود و مسیر زندگی آن‌ها جدا می‌شود. اما پس از یک دهه، دست تقدیر کاری می‌کند که این دو رفیق قدیمی دوباره همدیگر را ملاقات کنند، اما نه آن‌ها دیگر آن خلاف‌کارهای حرفه‌ای هستند و نه آن رفیق‌های قدیمی.

بازی در شهر لس سانتوس جریان دارد که با الهام از شهر لس آنجلس و فرهنگ هالیوودی حاکم در آنجا آن طراحی شده است. دقت در طراحی و بازسازی شهر لس آنجلس آنقدر وسواس‌گونه بوده که بسیاری از لوکیشن‌های درون بازی با نسخه واقعی آن مو نمی‌زند. برای جابه‌جا شدن در شهر مثل همیشه وسایل نقلیه متفاوتی وجود دارد اما در بازی GTA V برای اولین بار با سیستم شخصی‌سازی حرفه‌ای وسایل نقلیه آشنا شدیم که اجازه شخصی‌سازی تمام ماشین‌ها و موتورها را به مخاطب می‌دهد.

اما چیزی که بازی GTA 5 را از یک موفقیت عادی دیگر به یک پدیده اقتصادی در صنعت گیم مبدل ساخت، GTA Online بود. بخش آنلاین بازی GTA V که اجازه می‌داد تمام فعالیت‌های بازی مثل سرقت، انجام ماموریت‌های مختلف و برگزاری مسابقات خیابانی را با دوستان و دیگر بازیکنان انجام دهید. راکستار نیز با انتشار آپدیت‌های مداوم نه‌تنها تعداد بازیکنان فعال خود را حفظ کرده بود بلکه روز به روز به آن افزوده می‌شد. با هر آپدیت چندین سرقت بزرگ، ماموریت‌های فرعی، ماشین و چالش‌های جدید اضافه می‌شد که بازیکنان تا چندین هفته مشغول آن بودند. در نهایت، بازی GTA V توانست فقط در سه روز فروش 1 میلیارد دلاری را تجربه کند و طبق آخرین گزارشی که راکستار ارائه کرده، این بازی 195 میلیون نسخه فروش داشته است.

2 – Grand Theft Auto: San Andreas

• استودیوی سازنده: راکستار نورث
• ناشر: راکستار
• سال انتشار: 2004
• پلتفرم: پلی‌استیشن 2، ایکس‌باکس و کامپیوتر

راکستار در بازی GTA: Vice City فرصت ایجاد تغییرات عمیق در گیم‌پلی بسیاری را نداشت، اما این موضوع را در بازی San Andreas کاملا جبران کرد. در این بازی برای اولین بار با سیستم شبه‌نقش‌آفرینی آشنا شدیم که فعالیت‌های مختلف مثل ورزش کردن، غذا خوردن زیاد یا کم، مدل مو، نوع لباس پوشیدن و میزان تصادف کردن روی شکل ظاهری، دوست پیدا کردن و رانندگی کاراکتر اصلی بازی، کارل جانسون تاثیر مستقیم داشت.

یکی از تصمیمات انقلابی راکستار در رابطه با سان آندریاس، تمرکز روی یک شخصیت آفریقایی-آمریکایی و روایت داستان درگیری‌ و فرهنگ خیابانی این قشر آمریکا بود. راکستار در این بازی یکی از جاه‌طلبانه‌ترین داستان‌های خود را روایت کرده است که انجام چند ماموریت ساده در محله شروع و به سرقت از بزرگ‌ترین کازینوی لاس ونتوراس و مخفی‌ترین آزمایشگاه ایالت سان آندریاس می‌رسد. بازی سان آندریاس در سه شهر بزرگ لس سانتوس (لس آنجلس)، سان فیرو (سان فرانسیسکو) و لاس ونتوراس (لاس وگاس) جریان دارد و در بین هر سه شهر منطقه وسیعی از طبیعت بکر که شامل کوهستان، جنگل و کویر می‌شود.

داستان بازی با بازگشت کارل جانسن به لس سانتوس پس از مرگ مادرش آغاز می‌شود که تصمیم می‌گیرد اینبار از لس سانتوس نرود و کنار خانواده خود بماند. با پیشروی در بازی، سی‌جی درگیر کارهای خلاف بیشتری می‌شود که فرصت آشنایی با کاراکترهای دیگر و همچنین پیدا کردن دشمنان جدید را فراهم می‌سازد. در این بازی میزان انتقاد از فرهنگ و اتفاقات آمریکا نیز به مراتب بیشتر شده بود و هیچ موضوعی از قلم برنده دن هوزر جان سالم به در نبرد.

بازی از نظر گیم‌پلی نیز دچار تغییرات اساسی شده بود. حالا دیگر کاراکتر اصلی می‌توانست شنا کند و همچنین از در و دیوار بالا برود. از سوی دیگر تعداد اسلحه‌ و وسایل نقلیه در بازی بیشتر شده بود که فرصت اضافه کردن فعالیت‌های جانبی مثل تمرین تیراندازی و رانندگی را به بازی اضافه کرد. با وجودیکه بازی San Andreas هنگام عرضه با مشکلات جدی روبه‌رو شد، در نهایت توانست 27.5 میلیون نسخه فروش داشته باشد و تبدیل به پرفروش‌ترین بازی سال 2004 و کنسول پلی‌استیشن 2 شود. این بازی آخرین نسخه از سه‌گانه نسل ششم سری GTA بود که راکستار به لطف آن‌ها بر بازار نسل ششم حکمرانی می‌کرد.

1 – بازی Grand Theft Auto IV

• استودیوی سازنده: راکستار نورث
• ناشر: راکستار
• سال انتشار: 2008
• پلتفرم: پلی‌استیشن 3، ایکس‌باکس 360 و کامپیوتر

بازی GTA IV اوج مهارت، جاه‌طلبی و داستان‌گویی راکستار در این سری است. برای ساخت بازی GTA 4 راکستار به‌کلی انجین بازی‌سازی خود را عوض کرد و نتیجه آن یکی از زیباترین و پرجزئیات‌ترین بازی‌های جهان‌باز نسل هفتم بود. راکستار برای این بازی سراغ اولین شهری که ساخته بود رفت، لیبرتی سیتی. اما این بار لیبرتی سیتی بیشتر از هر زمان دیگر شبیه نیویورک بود. انجین جدید راکستار این اجازه را داده بود تا مناطق مختلفی از نیویورک را با تمام ساختمان‌ها و لوکیشن‌های معروف آن بازسازی و به‌خوبی حس و حال این ابر شهر را در بازی ایجاد کند.

برای اولین بار راکستار سراغ یک پروتاگونیست غیر آمریکایی بنام نیکو بلیک رفت که تازه به آمریکا مهاجرت کرده است. به‌نحوی این داستان اشاره‌ای به سرنوشت DMA Design و برادران هوزر نیز دارد که از انگلیس به آمریکا برای به‌دست آوردن موفقیت‌های بیشتر مهاجرت و سفر کردند. این پس‌زمینه شخصیتی به دن هوزر اجازه داد تا به مباحث جدی‌تری بپردازد و تاریک‌ترین داستان را در سری GTA روایت کند که به مباحثی چون مهاجرت، امنیت شغلی، خیالبافی رویای آمریکایی و انتقاد از جنگ می‌پردازد.

گیم‌پلی بازی در GTA 4 دچار یک انقلاب اساسی شد. به‌لطف انجین جدید، با فیزیک واقعی‌تر اجسام و حرکات شخصیت‌ها طرف هستیم که اجازه داده است با یک بازی پرتنش‌تر و حساس‌تر روبه‌رو باشیم. برای اولین بار مکانیزم کاور گرفتن در بازی اضافه شده بود که مبارزات بازی را به‌کلی متحول کرد. سیستم رانندگی بازی نیز تغییر اساسی کرده بود و نسبت به نسخه‌های قبلی حساس‌تر شده بود. بخش آنلاین در بازی GTA 4 گسترده‌تر شده و تا 32 بازیکن به‌صورت همزمان به فعالیت‌های محدودی مثل مسابقات خیابانی یا TDM را انجام دهند.

بازی GTA 4 در روز اول توانست 310 میلیون دلار درآمدزایی داشته باشد و در آن سال رکورد سریع‌ترین بازی که به این رقم می‌رسد را بشکند و تا سال 2013 موفق به فروش 25 میلیون نسخه‌ای شد. بازی GTA 4 در کنار موفقیت تجاری، توانست نظر مثبت همه منتقدین را کسب و با میانگین نمره 98 در وبسایت متاکریتیک تبدیل به دومین بازی برتر تاریخ از نظر این وبسایت شود.

جمع‌بندی

فرنچایز Grand Theft Auto یکی از ستون‌های صنعت گیم است. اندک افرادی پیدا می‌شود که حداقل یکی از بازی‌های این سری را تجربه نکرده باشند. راکستار با انتشار هر بازی نه‌تنها تغییرات گسترده در آن بازی ایجاد می‌کرد بلکه استاندارد برای یک بازی AAA را در صنعت گیم بالاتر می‌برد. با وجودیکه یک سال تا انتشار بازی GTA 6 مانده است، از حالا آن را مهم‌ترین انتشار تاریخ صنعت گیم می‌دانند که نشان می‌دهد چقدر این فرنچایز تاثیر گذار است. به‌نظر شما کدام بازی بهترینِ این سری است؟ در بخش کامنت‌ها برایمان بنویسید.